اقتصاد، زیرشاخهای از علوم اجتماعی است که با تولید، توزیع و مصرف کالاها و خدمات پیوند خورده و به مطالعه تصمیمگیریهای ما میپردازد؛ این تصمیمگیریها میتواند در سطح خرد یا کلان باشد؛ بنابراین دو شاخه اصلی در این علم به نامهای اقتصاد خرد و اقتصاد کلان بهوجود میآید. با اینکه این دو رشته مطالعاتی به ظاهر متفاوت به نظر میآیند، اما در واقع به هم وابسته و مکمل یکدیگرند و مسائل مشترک زیادی را پوشش میدهند.به زبان ساده، اقتصاد خرد تصمیمگیری افراد حقیقی و بنگاهها را بررسی میکند و اقتصاد کلان، تعاملات بینالمللی و سیاستگذاریهای درون یک کشور را مورد مطالعه قرار میدهد. برای مثال رابطه بین موسسات مالی و خدماتی که ارائه میدهند نظیر سبدگردانی در بورس و صندوق درآمد ثابت، مربوط به سیستم مالی کشور و به دنبال آن اقتصاد کلان است؛ اما نحوه تصمیمگیری افراد حقیقی در مواردی نظیر دریافت کد بورسی و سرمایه گذاری در بازار سرمایه، زیرشاخه رفتار مصرف کننده و اقتصاد خرد است.
اقتصاد خرد، تصمیمات مردم و کسبوکارها را در مورد تخصیص منابع و قیمتگذاری، مطالعه میکند. در همین راستا این شاخه روی مفاهیمی مانندعرضه و تقاضا و بقیه نیروهایی که قیمت را تعیین میکنند، تمرکز میکند و رویکرد جزء به کل یا پایین به بالا را برای تحلیل اقتصاد بهکار میگیرد. به بیانی دیگر اقتصاد خرد تلاش میکند تصمیمات و انتخابهای انسانها را مطالعه کند و البته لزوما راهکاری را ارائه نمیدهد. این شاخه مطالعاتی صرفادر تلاش است تا اثر تغییر یک متغیر روی بقیه متغیرها را مطالعه کند.
اقتصاد کلان رفتار دولتها و تاثیر سیاستگذاریهای آنان را روی اقتصاد به عنوان یک کل، در نظر میگیرد. این شاخه از علم اقتصاد، به جای مطالعه اشخاص حقیقی و شرکتهای خاص، وضعیت کلی صنایع و اقتصادها را بررسی میکند و به همین دلیل نیز از رویکردکل به جزء یابالا به پایین بهره میگیرد.محاسبه نرخ تورم کشور، شناسایی محرکهای رشد اقتصادی، اندازهگیری تولید ناخالص داخلی کشور و نحوه تاثیرپذیری آن از نرخ بیکاری، درآمد ملی، نرخ رشد و سطح عمومی قیمتها از نمونه مسائلی است که اقتصاد کلان به آنها میپردازد.
اقتصاد کلان تاکید زیادی روی مطالعه همبستگی متغیرهای اقتصادی با هم مانند رابطه نرخ بیکاری و تورم دارد که این کار را نیز با ابزار اقتصادسنجی انجام میدهد؛ بنابراین دولتها و بنگاهها برای سیاستگذاریهای مالی خود به مبانی این رشته از اقتصاد تکیه میکنند. شاید به همین دلیل است که در مواجهه اول با اقتصاد، مسائل اقتصاد کلان برای افراد ملموستر و حتی کاربردیتر بهنظر میآید؛ ولی با توجه به مواردی که تا اینجا اشاره کردیم، میدانیم که این دو رشته هیچ برتری به یکدیگر ندارند و در کنار هم وضعیت یک اقتصاد را شناسایی و هدایت میکنند.